Theo quy định, người tham gia Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là công dân Việt Nam từ 15 tuổi trở lên trừ các đối tượng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc. Chính sách BHXH tự nguyện được mở rộng để giúp những người lao động tự do tham gia như: người nông dân, lao động tự do, hộ kinh doanh cá thể, người đã có thời gian tham gia BHXH bắt buộc nhưng đang bảo lưu thời gian tham gia hoặc dừng tham gia …, để khi hết tuổi lao động và đủ thời gian tham gia họ sẽ được hưởng quyền lợi hưu trí. Thời gian qua, chính sách BHXH tự nguyện ngày càng đi vào cuộc sống đã ghi nhận những kết quả bước đầu khả quan, ghi dấu ấn quan trọng trong cải cách chính sách BHXH của Đảng và Nhà nước, vì chính sách này không vì mục đích lợi nhuận mà vì quyền lợi của người lao động và Nhân dân, được Nhà nước bảo hộ, do cơ quan BHXH thực hiện.

 Tuy nhiên, trong bối cảnh tiềm năng phát triển BHXH tự nguyện còn nhiều, số người tham gia BHXH tự nguyện tuy có tăng mạnh trong thời gian gần đây nhưng mới chỉ chiếm 1,17% lực lượng lao động trong độ tuổi lao động. Một trong những nguyên nhân mà số người tham gia BHXH tự nguyện còn ít so với tiềm năng là nhiều người chưa biết hết về các lợi ích của BHXH tự nguyện.

Khi tham gia BHXH tự nguyện, người tham gia sẽ được hỗ trợ một phần kinh phí tham gia, được lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình, được hưởng lương hưu khi về già để đảm bảo cuộc sống. Bên cạnh đó, lương hưu được Nhà nước điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng để tránh mất giá đồng tiền đồng thời còn được cấp thẻ BHYT miễn phí với quyền lợi cao hơn so với tự mua thẻ BHYT để chăm sóc sức khỏe bản thân, thân nhân được hưởng trợ cấp mai táng phí (10 tháng lương cơ sở) và chế độ tuất khi người tham gia qua đời. Ngược lại, người không tham gia BHXH tự nguyện thì nhiều rủi ro luôn rình rập, trước hết là mất đi cơ hội hưởng lương hưu và cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt quá trình hưởng lương hưu, phải tự trả chi phí khám chữa bệnh để chăm sóc sức khỏe khi về già mà tuổi già theo quy luật tự nhiên thì thường gặp bất trắc về sức khỏe, vẫn phải tiếp tục mưu sinh hoặc phải sống phụ thuộc vào con cái, người thân; thân nhân không được hưởng chế độ mai táng phí và tử tuất khi qua đời.

Năm 2019, trên toàn tỉnh có gần 4.321 người tham gia BHXH tự nguyện, với quyết tâm mang chính sách BHXH tự nguyện đến gần với nhân dân hơn nữa, năm 2020, toàn tỉnh phấn đấu có khoảng 8.817 người tham gia BHXH tự nguyện, tăng 104% so với số tham gia năm trước.

Tính đến hết tháng 8 năm 2020 số người tham gia BHXH tự nguyện là 5.687 người, như vậy còn phải phát triển hơn 3.000 người nữa mới đạt mục tiêu đề ra. Để hoàn thành  số lượng này, góp phần thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu phát triển số người tham gia BHXH, BHYT của toàn ngành, thi đua lập thành tích chào mừng Đại hội Đảng bộ tỉnh Đắk Nông lần thứ XII hướng tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, cần phải có sự nỗ lực và các giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt trong tổ chức thực hiện 3 tháng cuối năm 2020.

Hội nghị tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện tại huyện Đắk Song 

Trước hết là, phải nắm chắc tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, phong tục tập quán, thu nhập của người dân đến tận thôn, bon, buôn, khối phố nhằm xác định rõ đối tượng tiềm năng như lao động tại các làng nghề, tiểu thương tại các khu chợ, thương mại, lao động tự do có thu nhập ổn định … để tập trung khai thác, vận động đối tượng tham gia BHXH tự nguyện;

Tăng cường tuyên truyền, vận động bằng nhiều hình thức phù hợp, tranh thủ sự ảnh hưởng của già làng, trưởng bản, chức sắc tôn giáo, trưởng thôn, bon, buôn, khu phố trong công tác vận động, tuyên truyền người dân tham gia;

 Tiếp tục phối hợp với Bưu điện tổ chức hiệu quả các hội nghị khách hàng và giao chỉ tiêu phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện cho các đại lý thu, chi tiết số lượng đến từng nhân viên đại lý thu và đánh giá nghiêm túc kết quả thực hiện theo từng tuần, từng tháng.

 Có như vậy, khi chính sách BHXH tự nguyện lan tỏa sâu rộng đến với mọi tầng lớp nhân dân đặc biệt là các đối tượng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc thì mỗi người dân sẽ ý thức được việc tự đảm bảo an sinh cho bản thân mình và trở thành thói quen chủ động tham gia BHXH tự nguyện như một nhu cầu thiết yếu để ổn định cuộc sống bản thân và gia đình, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Ban chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách BHXH./.