Bảo hiểm xã hội (BHXH) là chính sách an sinh xã hội quan trọng của nhà nước ta, góp phần đảm bảo mọi công dân đều có quyền được hưởng an sinh xã hội. Vì vậy, BHXH hoàn toàn khác so với loại hình bảo hiểm nhân thọ. Tuy nhiên, thời gian qua xuất hiện tình trạng doanh nghiệp sa thải hàng loạt người lao động trên 35 tuổi, khiến họ lâm vào hoàn cảnh khó khăn, để đảm bảo cuộc sống trong khi chưa tìm được công việc mới đa phần người lao động đã lựa chọn hưởng chế độ BHXH một lần dẫn đến tình trạng số lượng người nhận chế độ BHXH 1 lần tăng cao gây ảnh hưởng đến mục tiêu đảm bảo an sinh xã hội bền vững cho người dân. Bên cạnh đó, thời gian vừa qua, trên nhiều kênh truyền thông lan truyền các thông tin không chính xác khi so sánh quyền lợi của việc tham gia BHXH, tham gia bảo hiểm nhân thọ và gửi tiết kiệm gây hoang mang trong đại bộ phận người dân, người lao động đang tham gia BHXH. Do đó, để người lao động hiểu rõ hơn về lợi ích của việc tham gia BHXH cũng như  việc bảo lưu, tích lũy thời gian tham gia BHXH để hưởng chế độ hưu trí, đảm bảo an sinh bền vững, xin được làm rõ những ưu điểm vượt trội của việc tham gia BHXH, cụ thể:
      Chính sách BHXH được Đảng và Nhà nước ta thực hiện nhằm đảm bảo mọi công dân đều có quyền được hưởng an sinh xã hội. Trong thời gian làm việc, người lao động tham gia BHXH sẽ được hưởng 4 chế độ : ốm đau, thai sản, tai nạn lao động –bệnh nghề nghiệp, hưu trí và chế độ tử tuất; bên cạnh đó Luật BHXH cũng tạo điều kiện cho công dân Việt Nam từ  đủ 15 tuổi không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì đều được tham gia BHXH tự nguyện để hưởng 2 chế độ là hưu trí và tử tuất.
Việc so sánh thật chi tiết về quyền lợi giữa bảo hiểm nhân thọ và BHXH là rất khó do bảo hiểm nhân thọ có nhiều gói quyền lợi khác nhau. Về cơ bản, có một số điểm khác biệt lớn sau:

       So sánh giữa tham gia BHXh để hưởng lương hưu và gửi tiết kiệm về cơ bản cũng tương tự như việc so sánh giữa BHXH và bảo hiểm thương mại bởi vì các ngân hàng hoạt động cũng vì mục tiêu lợi nhuận và có thể bị phá sản, phần lợi nhuận cũng được trích ra từ tiền gửi tiết kiệm của người gửi. Để so sánh lợi ích từ việc tham gia BHXH và gửi tiết kiệm, xin dẫn chứng bằng ví dụ như sau:
       Một người tham gia BHXH và gửi tiết kiệm 20 năm tính từ năm 2008.
 - Số tiền gửi tiết kiệm bằng với số tiền đóng BHXH, mức lương tháng làm căn cứ tham gia BHXH là 5.000.000 đồng.
-Mức đóng BHXH tự nguyện: Năm 2008-2009: 800.000đ (bằng 16%); Năm 2010-2011: 900.000đ (bằng 18%); Năm 2012-2013: 1.000.000đ (bằng 20%); Năm 2014 trở đi: 1.100.000đ (bằng 22%)
- Chỉ số điều chỉnh tiền đóng BHXH theo chỉ số PCI  là 5%/năm tính từ năm thứ nhất, bình quân PCI tăng 8,1%/năm từ năm 2008 trở lại đây.
- Mức điều chỉnh lương hưu bình quân tăng 7%/năm (lấy mức tăng thấp nhất từ năm 1993 đến năm 2017)
- Kỳ vọng sống sau tuổi nghỉ hưu là 20 năm.
- Trợ cấp tuất 1 lần bằng 3 tháng lương hưu tại thời điểm chết (mức thấp nhất theo quy định).

 

       Thông qua các phân tích, so sánh trên càng củng cố nhận định, chính sách BHXH của Đảng và Nhà nước ta không vì mục tiêu lợi nhuận, mục đích lớn nhất là đảm bảo an sinh xã hội cho mọi công dân. Đối với quỹ BHXH dù đồng tiền mất giá vẫn luôn được Nhà nước điều chỉnh kịp thời bù đắp lại quyền lợi cho người tham gia BHXH, do đó người hưởng lương hưu luôn có mức lương ổn đinh trong suốt cuộc đời còn lại.Vì vậy, việc lựa chọn tham gia BH nhân thọ hoặc gửi tiết kiệm thay cho tham gia BHXH là không thực tế đặc biệt đối với những người có thu nhập thấp, người nghèo, người cận nghèo thì việc lựa chọn tham gia BHXH để được hưởng lương hưu, BHYT cho cuộc sống của chính mình khi về già là lựa chọn hiệu quả và thông minh nhất./.

 Hồ Hoàng Ngân 
(Theo tài liệu định hướng tuyên truyền trọng điểm do Bảo hiểm xã hội Việt Nam cung cấp)