Bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện là gì? Đây là câu hỏi thắc mắc của rất nhiều người khi nhắc đến vấn đề này. Trên thực tế, BHXH tự nguyện vẫn chưa thực sự thu hút đông đảo người dân tham gia đơn giản chỉ vì họ không nắm bắt được một số văn bản, luật liên quan đến BHXH.
      BHXH tự nguyện là loại hình BHXH do nhà nước ban hành và quản lý để vận động, BHXH tự nguyện không chỉ là một trong những chính sách an sinh xã hội có ý nghĩa và vai trò rất quan trọng đối với cá nhân người lao động tự do, có công việc không ổn định, thu nhập thấp. Để được hưởng chế độ lương hưu hàng tháng nhằm đảm bảo bù đắp một phần thu nhập cho chính bản thân người lao động và giảm bớt sự phụ thuộc vào người nuôi dưỡng, giảm khó khăn khi về già, được cấp thẻ Bảo hiểm y tế (BHYT) miễn phí, đồng thời khi gặp rủi ro không may bị chết thì được hưởng chế độ mai táng phí, muốn có được những chính sách ưu đãi trên thì mọi người dân nên tham gia BHXH tự nguyện và để góp phần đảm bảo công bằng, an sinh xã hội.
      Luật BHXH 2014 có hiệu lực từ ngày 01/01/2016, đã có nhiều sửa đổi so với Luật BHXH trước đây, các quy định mới về BHXH tự nguyện đã khắc phục một phần khó khăn cho đối tượng tham gia, như: Bỏ quy định tuổi trần tham gia BHXH tự nguyện, bỏ quy định mức thu nhập đóng BHXH tự nguyện thấp nhất bằng mức lương tối thiểu chung (nay là mức lương cơ sở), thay vào đó là quy định mức thu nhập tháng do người tham gia BHXH tự nguyện lựa chọn, thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn theo quy định của Thủ tướng Chính phủ (theo Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg ngày 19/11/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều cho giai đoạn 2016 – 2020) và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng.
      Theo đó, đối tượng muốn tham gia BHXH tự nguyện có thể liên hệ với cơ quan BHXH nơi mình cư trú để đăng ký đóng và lựa chọn mức đóng phù hợp với khả năng tham gia của mình.
      Thủ tục tham gia BHXH tự nguyện rất đơn giản, chỉ cần đăng ký tờ khai theo mẫu TK1-TS do cơ quan BHXH cung cấp hoặc mẫu trên trang điện tử của cơ quan BHXH tỉnh Đắk Nông.
      Bên cạnh đó, Luật BHXH cũng quy định người tham gia có thể lựa chọn những phương thức đóng BHXH tự nguyện một cách linh hoạt như: Đóng theo tháng, quý, 6 tháng, năm hoặc có thể đóng một lần cho nhiều năm về sau hoặc một lần cho những năm còn thiếu để hưởng chế độ BHXH tự nguyện.
      Từ tháng 4/2016, Luật BHXH số 58/2014/QH13 mở rộng phương thức đóng BHXH cho người dân đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng thời gian công tác còn thiếu (không quá 10 năm), thì được đóng BHXH tự nguyện 1 lần để hưởng lương hưu, thời điểm hưởng lương hưu được tính từ ngày 1 tháng sau liền kề tháng đóng đủ số tiền cho những năm còn thiếu.
       Do đó để thu hút được nhiều người dân và lao động tham gia BHXH tự nguyện, phấn đấu đạt mục tiêu đến năm 2020 có khoảng 50% lực lượng lao động tham gia BHXH theo Nghị quyết số 21- NQ/TW của Bộ Chính trị thì trong thời gian tới, cần thực hiện một số giải pháp như:
        - Tăng cường công tác thông tin tuyền thông, phổ biến chính sách, pháp luật về BHXH tự nguyện đến người dân nhằm nâng cao nhận thức của các đối tượng thuộc diện tham gia BHXH tự nguyện và người dân về nội dung, ý nghĩa và tầm quan trọng của BHXH tự nguyện.
       - Tiếp tục phối hợp với các cấp, các ngành, các cơ quan báo, đài ở tỉnh, địa phương, các hội, đoàn thể, các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội tăng cường công tác tuyên truyền Luật BHXH trên các phương tiện thông tin đại chúng và trực tiếp đến người dân; phát hành các ấn phẩm tuyên truyền đến tay người lao động, nhất là người lao động trong các doanh nghiệp ngoài quốc doanh như: Tờ rơi, áp phích tuyên truyền BHXH tự nguyện; tổ chức các hoạt động tuyên truyền miệng thông qua các buổi sinh hoạt tập thể tại các doanh nghiệp và ở các xã, phường, thị trấn.
      - Nâng cao chất lượng phục vụ, nâng cao việc tổ chức thực hiện chế độ BHXH tự nguyện, tăng cường phục vụ đối tượng tham gia  BHXH tự nguyện. Đẩy mạnh công tác cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính theo hướng đơn giản, gọn nhẹ; đồng thời nâng cao trách nhiệm, ý thức phục vụ đối tượng tham gia và thụ hưởng BHXH tự nguyện, nhất là thực hiện tốt cơ chế một cửa trong tiếp nhận và giải quyết các chế độ BHXH cho người lao động.