Nghị quyết 21-NQ/TW đã đặt ra ba mục tiêu lớn. Một là, thực hiện có hiệu quả các chính sách, chế độ BHXH, BHYT; tăng nhanh diện bao phủ đối tượng tham gia BHXH, nhất là BHXH tự nguyện; thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân; phấn đấu đến năm 2020, có khoảng 50% lực lượng lao động tham gia BHXH, 35% lực lượng lao động tham gia BHTN; hơn 80% số dân tham gia BHYT. Hai là, quản lý, sử dụng có hiệu quả và bảo đảm cân đối Quỹ BHXH, BHYT. Ba là, xây dựng hệ thống BHXH, BHYT hiện đại, chuyên nghiệp, hiệu quả cao, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW ngày 22-11-2012 của Bộ Chính trị về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế giai đoạn 2012-2020”, Đắk Nông đã đạt những kết quả đáng ghi nhận góp phần bảo đảm an sinh xã hội trên địa bàn. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức đòi hỏi các cấp, các ngành phải tập trung giải quyết để hoàn thành mục tiêu Nghị quyết đề ra.

Giới thiệu về tỉnh Đắk Nông

Đăk Nông là tỉnh thuộc khu vực Tây Nguyên, được tách từ tỉnh Đăk Lăk vào năm 2004. Toàn tỉnh có 8 đơn vị hành chính cấp huyện (01 thành phố, 7 huyện); 71 xã, phường, thị trấn với 724 thôn, bon buôn trong đó có 137 thôn, bon, buôn đồng bào dân tộc thiểu số. Trên địa bàn tỉnh có hơn 40 dân tộc cùng sinh sống trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 31,5% dân số trong đó dân tộc thiểu số tại chỗ chiếm 10,4% dân số; tín đồ tôn giáo chiếm 31,6% dân số. Dân số sinh sống ở vùng nông thôn chiếm đến 84.83% tổng dân số cả tỉnh; 83% người lao động làm nông nghiệp, lao động tự do. Trong những năm qua, tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh tăng trưởng đạt ở mức khá, sản xuất công nghiệp tương đối ổn định; bộ mặt nông thôn tiếp tục được đổi mới, phong trào chung tay xây dựng nông thôn mới tiếp tục được đẩy mạnh. Chất lượng giáo dục, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân có nhiều chuyển biến tích cực. Đời sống văn hóa, tinh thần của người dân ngày càng được cải thiện, công tác an sinh xã hội được đảm bảo; quốc phòng, an ninh được củng cố, giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội. Điều kiện phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn nên việc chuyển dịch lao động từ khu vực phi chính thức sang chính thức diễn ra chậm. Nhiều doanh nghiệp giải thể, phá sản hoặc thu hẹp quy mô sản xuất, kinh doanh, dẫn đến việc phải cắt giảm lao động. Số doanh nghiệp tăng mới tuy nhiều nhưng quy mô nhỏ, siêu nhỏ, chủ yếu là tự tạo việc làm nên không phát sinh về lao động, hoạt động của các doanh nghiệp này có tính chất gia đình. Những năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo quan trọng về chính sách Bảo hiểm xã hội, Bảo hiểm y tế (BHXH, BHYT), được xem là hai chính sách trọng yếu của hệ thống an sinh xã hội, đảm bảo ổn định tình hình chính trị và phát triển kinh tế - xã hội. Đây là cơ sở pháp lý để các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương trong toàn tỉnh xây dựng chương trình, kế hoạch chỉ đạo, huy động cả hệ thống chính trị cùng thực hiện; tạo sự đồng thuận từ các tổ chức sử dụng lao động đến người dân trong tham gia BHXH, BHYT, góp phần phấn đấu đạt các chỉ tiêu đề ra. Công tác cải cách hành chính, tạo thuận lợi trong thực hiện các chính sách về tiền công, tiền lương và các chế độ an sinh xã hội liên quan. Mạng lưới y tế từ tỉnh đến cơ sở đã được đầu tư, đáp ứng tốt hơn nhu cầu bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; kinh nghiệm, năng lực, trình độ của đội ngũ y, bác sỹ ngày càng được nâng cao. Tất cả các xã, phường, thị trấn đều có đại lý BHYT, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tìm hiểu và tham gia, mua thẻ BHYT. Là một tỉnh có điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn, hạ tầng kỹ thuật, giao thông vùng đồng bào dân tộc thiểu số còn yếu kém, lạc hậu; địa hình chia cắt, việc kết nối giao thông khó khăn. Trình độ dân trí và chất lượng nguồn nhân lực thấp; phong tục, tập quán lạc hậu; gây khó khăn cho công tác tuyên truyền, vận động, giải quyết các chế độ, chính sách của Đảng và Nhà nước về BHXH.

Với đặc điểm là tỉnh có cơ cấu kinh tế chủ yếu tập trung trong lĩnh vực nông nghiệp, quy mô các doanh nghiệp trong tỉnh phần lớn là nhỏ và siêu nhỏ, hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, dịch vụ. Nhiều lao động làm việc ở khu vực phi chính thức chưa tham gia đã tạo ra những khó khăn, thách thức trong việc xây dựng và tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn. Nhiều doanh nghiệp thành lập hoạt động với quy mô nhỏ, lẻ, đặc biệt là doanh nghiệp hoạt động trên lĩnh vực nông sản thường thuê, mướn lao động theo hình thức khoán khối lượng sản phẩm, không ký hợp đồng lao động ổn định nên đối tượng lao động thuộc diện phải tham gia BHXH, BHYT, BHTN ít. Nhận thức về chấp hành pháp luật về BHXH tại một số chủ doanh nghiệp chưa cao, còn xem nhẹ việc đăng ký tham gia BHXH bắt buộc kịp thời cho người lao động, cũng như trích nộp BHXH theo kỳ nhận lương hàng tháng. Người dân phần lớn có thu nhập kinh tế từ sản phẩm nông nghiệp từ năm 2020 dưới ảnh hưởng của dịch Covid -19 đã làm cho một số mặt hàng nông sản không thể xuất khẩu được, giá cả giảm mạnh làm cho đời sống người dân gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng lớn đến công tác tuyên truyền và phát triển người dân tham gia BHXH, BHYT, BHTN của tỉnh.

Chính sách bảo hiểm xã hội từng bước đi vào cuộc sống

Với quyết tâm và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, thời gian qua, Đắk Nông đã xây dựng nhiều giải pháp cụ thể, thiết thực triển khai trong toàn tỉnh, góp phần đưa chính sách BHXH từng bước đi vào cuộc sống.

Cả hệ thống chính trị vào cuộc

Nhận thức rõ ý nghĩa, tầm quan trọng của Nghị quyết 21-NQ/TW của Bộ Chính trị, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đắk Nông đã cụ thể hóa bằng Chương trình hành động số 24-CTr/TU ngày 3 tháng 5 năm 2013 với các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Tỉnh ủy cũng chỉ đạo cấp cơ sở tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc tinh thần Nghị quyết 21 đến cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên và nhân dân trong tỉnh. Qua đó, tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của mỗi cán bộ, đảng viên từ tỉnh xuống cơ sở.

Cùng với đó, UBND tỉnh Đắk Nông đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các cấp, các ngành triển khai thực hiện Nghị quyết. Trên cơ sở văn bản của cấp trên, các cấp ủy, chính quyền các địa phương, các ngành trên địa bàn tỉnh đã xây dựng, ban hành chương trình hành động, kế hoạch thực hiện nghị quyết theo định hướng chung của tỉnh. Đồng thời, các chỉ tiêu về thực hiện chính sách BHXH cũng được đưa vào trong chương trình kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và xem đây là một tiêu chí quan trọng của địa phương, đơn vị.

Trên cơ sở các mục tiêu của Nghị quyết số 21-NQ/TW và Chương trình hành động số 24-CT/TU, các ngành, địa phương trong tỉnh đã cụ thể hóa từng quan điểm chỉ đạo, tập trung nâng cao hiệu quả, tạo chuyển biến trong công tác phối hợp tuyên truyền giữa các đơn vị liên quan.

Cụ thể, để Nghị quyết có sức lan tỏa, sớm đi vào cuộc sống, Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy cùng với BHXH tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các ngành, đoàn thể trên địa bàn triển khai đồng bộ, sâu rộng các hoạt động tuyên truyền. Nhiều đơn vị, địa phương còn tổ chức các hội thi, tọa đàm, đối thoại về chính sách BHXH. Các báo, tạp chí đều có những chuyên trang, chuyên mục giới thiệu các quan điểm của Đảng về chính sách BHXH, BHYT, tạo diễn đàn sôi nổi và làm sâu sắc hơn nhận thức về chính sách BHXH trong quần chúng nhân dân.

Đồng chí Trần Ngọc Quân, Phó Giám đốc BHXH tỉnh Đắk Nông cho biết: “Một trong những đổi mới trong công tác tuyên truyền về chính sách BHXH đó là việc đối thoại trực tiếp với người dân, doanh nghiệp sử dụng lao động. Với nhiều ưu điểm, hiệu quả, hình thức này đang được ngành tập trung đẩy mạnh. Qua đây, cơ quan BHXH có thể kịp thời nắm bắt những tâm tư, nguyện vọng cũng như giải đáp trực tiếp những thắc mắc của người dân, giúp họ hiểu hơn về chính sách BHXH”.

Ảnh: Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy cùng BHXH tỉnh làm việc với Ban Thường vụ Huyện ủy Đắk R’lấp

Thời gian qua, việc đối thoại trực tiếp với người dân, doanh nghiệp sử dụng lao động luôn nhận được sự quan tâm, phối hợp chặt chẽ của các đơn vị như: Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Liên đoàn Lao động tỉnh, Hội Nông dân tỉnh, Hội LHPN tỉnh… Hàng năm, BHXH tỉnh đã phối hợp với các đơn vị tổ chức khoảng 250 Hội nghị tuyên truyền, đối thoại trực tiếp đến người dân.

Ảnh: Hội nghị tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT

Điển hình ở giai đoạn này, BHXH tỉnh đã phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy xây dựng kế hoạch phối hợp tuyên truyền tập trung vào giáo dân tại các huyện Đắk Mil, ĐắK Song, Đắk Rlấp, Cư Jút. Trên cơ sở đó, BHXH tỉnh đã cùng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy làm việc với với Ban Thường vụ Huyện ủy để cấp ủy chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể vào cuộc tổ chức các Hội nghị tuyên truyền, đối thoại với giáo dân tại các xã. Bên cạnh đó, những Hội nghị này được các đồng chí Báo cáo viên Tỉnh ủy trực tiếp tuyên truyền, có sự tham dự của lãnh đạo Sở Y tế, lãnh đạo BHXH tỉnh, BHXH huyện, Trung tâm y tế huyện, lãnh đạo chính quyền xã để cùng tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của người dân tại Hội nghị, cũng là để tạo niềm tin cho người dân về chính sách ưu việt BHXH, BHYT mà Đảng và Nhà nước ta đã khẳng định. Các Hội nghị này được tuyên truyền trực tiếp trên hệ thống loa phát thanh của xã, thôn để mỗi người dân dù không dự Hội nghị nhưng vẫn có thể được nghe được những nội dung tuyên truyền tại Hội nghị.

Sau ba năm triển khai thực hiện theo mô hình tuyên truyền này đã có nhiều kết quả đáng ghi nhận, số người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình được tăng lên đáng kể, ý thức của người dân, đặc biệt là giáo dân hiểu được chính sách BHXH, BHYT được nhiều hơn so với trước đây.

BHXH tỉnh còn tăng cường mở rộng hệ thống Đại lý thu BHXH, BHYT, bố trí các điểm thu, nhân viên đại lý thu đến từng thôn, bản, tổ dân phố; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng đào tạo cho cán bộ Đại lý thu về quy trình nghiệp vụ, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công việc. Tính đến nay, toàn tỉnh có 127 đại lý, 501 điểm thu, 696 nhân viên đại lý, được đào tạo cơ bản và được cấp thẻ đại lý theo quy định, đảm bảo tốt cho việc khai thác và phát triển đối tượng tham gia trên địa bàn.

Đột phá trong cải cách thủ tục hành chính

Đối với ngành BHXH, hiện nay đã triển khai thực hiện có hiệu quả 3 hình thức tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả thủ tục hành chính. Đó là, giao dịch trực tiếp tại bộ phận Tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả thủ tục hành chính tại cơ quan BHXH; giao dịch điện tử; cung cấp các dịch vụ hành chính công qua dịch vụ bưu chính công ích, qua Trung tâm hành chính công cấp tỉnh, huyện. Điều này đã tạo thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp khi tham gia giao dịch với cơ quan BHXH, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí đi lại, chờ đợi nộp hồ sơ.

Thông qua phần mềm giao dịch điện tử, việc quản lý, theo dõi, tiếp nhận hồ sơ, giải quyết và trả kết quả về lĩnh vực BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) luôn bảo đảm công khai, minh bạch và chuyên nghiệp. Đến nay, phương thức giao dịch điện tử đã được triển khai tại tất cả các huyện, thành phố trong tỉnh, có 1.545/1.843 đơn vị sử dụng lao động thực hiện giao dịch điện tử, đạt 85%.

Hàng năm, BHXH tỉnh nghiên cứu thực hiện rút ngắn thời gian giải quyết đối với các thủ tục hành chính thuộc các lĩnh vực chế độ BHXH, lĩnh vực thu để tạo thuận lợi tối đa cho người dân, tổ chức, cá nhân tham gia BHXH. Mặt khác, BHXH tỉnh đã triển khai toàn tỉnh mô hình “Ngày không viết” và “Ngày không hẹn”, hiện nay, có 27/27 thủ tục hành chính thực hiện mô hình “Ngày không viết” và 04/27 thủ tục hành chính thực hiện mô hình “Ngày không hẹn” tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính. BHXH tỉnh tổ chức việc đánh giá, khảo sát mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp đối với sự phục vụ của cơ quan BHXH hàng năm để từ đó đánh giá lại chất lượng tiếp nhận và thái độ phục vụ người dân để chấn chỉnh phục vụ được tốt hơn.

Những chuyển biến tích cực

Với những giải pháp tích cực, chủ động, đến nay, các chính sách, chế độ BHXH được triển khai đầy đủ, kịp thời, đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân. Tính đến ngày 31/7/2021, tổng số người tham gia BHXH, BHYT, BHTN trên toàn tỉnh là 499.497 người, giảm 11% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó: Số người tham gia BHXH bắt buộc là 32.261 người, tăng 0,58%, số người tham gia BHXH tự nguyện là 9.609 người, tăng 53,3%, số người tham gia BHTN là 26.668 người, tăng 0,8%, số người tham gia BHYT là 489.888 người, giảm 10,3%.

Tỷ lệ bảo phủ BHYT đạt 76,8%, thiếu 14,76% (91,56%) để đạt được chỉ tiêu bao phủ BHYT cấp trên giao năm 2021. Qua số liệu đó cho thấy số người tham gia BHYT giảm nhiều là do Quyết số 861/QĐ-TTg ngày 04/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 và Quyết định số 433/QĐ-UBDT ngày 18/6/2021 của Ủy ban dân tộc về phê duyệt danh sách thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025. Theo đó trên địa bàn toàn tỉnh số thẻ BHYT giảm khoảng 105.176 thẻ được ngân sách nhà nước cấp.

Song song với công tác phát triển đối tượng tham gia, công tác thu, chi, giải quyết chế độ BHXH, BHYT và quản lý, sử dụng quỹ BHXH, BHYT cũng đã có hiệu quả nhất định. Số thu BHXH, BHYT hàng năm đều hoàn thành đạt và vượt kế hoạch nhà nước giao, năm sau cao hơn năm trước. Số thu tính đến hết ngày 31/7/2021 là 643.632 triệu đồng, tăng 6,47% so với cùng kỳ năm 2020. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh đã giải quyết chế độ, chính sách BHXH cho 3.387 lượt người.

Nhận diện những khó khăn, thách thức

Mặc dù nhiều giải pháp quyết liệt đã được triển khai, song do nhiều nguyên nhân khác nhau nên việc thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW của Bộ Chính trị trên địa bàn Đắk Nông vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức.

Đầu tiên phải kể đến là diện bao phủ BHXH đạt thấp. Theo thống kê của BHXH tỉnh Đăk Nông, tính đến hết tháng 7 năm 2021, tỷ lệ bao phủ BHXH chiếm 11,2% LLLĐ trong độ tuổi toàn tỉnh. Như vậy, sau 8 năm thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW, diện bao phủ BHXH chỉ tăng khoảng 0,6%. Đây là tỷ lệ khá thấp, chưa đạt được sự kỳ vọng của chính sách và còn một khoảng cách rất xa so với mục tiêu Nghị quyết đặt ra là đến năm 2021 có 50% lực lượng lao động tham gia BHXH.

Thực tế cho thấy, ngoài đối tượng tham gia BHXH bắt buộc thì hiện nay, việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh đang gặp rất nhiều khó khăn. Tính đến hết tháng 7 năm 2021, số người tham gia BHXH tự nguyện là 9.609 người. Một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến thực tế trên là do công tác tuyên truyền, vận động, triển khai về chính sách BHXH chưa thực sự sâu rộng, thiếu đồng bộ nên nhiều người dân chưa nhận thức đầy đủ về nội dung, ý nghĩa cũng như quy trình, thủ tục đăng ký khi tham gia BHXH tự nguyện. Bên cạnh đó, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện chủ yếu là lao động tự do, lao động trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp... thường có thu nhập thấp và không ổn định.

Một thách thức không nhỏ trong công tác thu BHXH đó là tình trạng nợ đọng BHXH. Thời gian qua, các ngành chức năng đã triển khai nhiều biện pháp can thiệp nhưng đến nay, vấn đề này vẫn chưa được kiểm soát tốt, ảnh hưởng đến quỹ BHXH cũng như quyền lợi của người lao động. Thống kê của BHXH tỉnh, tổng số nợ tính đến hết ngày 31/7/2021 là 71.317 triệu đồng, chiếm tỷ lệ nợ 6,32% kế hoạch BHXH Việt Nam giao, giảm 9,93% so với cùng kỳ năm 2020. - Nợ BHXH bắt buộc là 55.542 triệu đồng, Nợ BHYT là 13.977 triệu đồng,  Nợ BHTN là 1.545 triệu đồng, Nợ BHTNLĐ, BNN là 254 đồng. Ngoài ra số nợ của đơn vị đăng ký phương thức đóng 3 tháng, 6 tháng chưa đến kỳ hạn đóng là 1.013 chiếm 1.42% tổng số nợ toàn tỉnh, số đơn vị khó thu toàn tỉnh là 125 đơn vị, tổng số nợ là 36.948 triệu đồng, chiếm 3,3% kế hoạch BHXH Việt Nam giao.

Do việc bùng phát của dịch Covid-19 đã làm ảnh hưởng đến tình hình hoạt động, sản xuất kinh doanh của rất nhiều đơn vị doanh nghiệp. Doanh nghiệp gặp khó khăn trong sản xuất, kinh doanh thì lãi suất tiền phạt chậm đóng BHXH còn thấp, các chế tài xử phạt chưa đủ sức răn đe, cũng là những nguyên nhân dẫn đến tình trạng nợ đọng BHXH. Hiện nay, mức xử phạt được xem là quá nhẹ, trong khi lãi suất chậm nộp áp dụng lại thấp hơn nhiều so với lãi suất ngân hàng. Do đó, nhiều doanh nghiệp “nhờn thuốc”, chấp nhận vi phạm, chịu xử phạt hành chính nhằm chiếm dụng quỹ BHXH phục vụ lợi ích riêng.

Một thực tế nữa là, việc quản lý, xác định đối tượng tham gia BHXH trên địa bàn gặp không ít khó khăn. Cơ quan BHXH chỉ có thể kiểm soát được đối với những doanh nghiệp thực hiện đầy đủ chế độ báo cáo tình hình sử dụng lao động và lập sổ theo dõi biến động lao động theo quy định. Còn hầu hết các cơ sở kinh doanh của hộ cá thể, doanh nghiệp nhỏ và vừa, không có tổ chức công đoàn, thì khi họ không khai báo, cơ quan BHXH không thể kiểm soát được số lượng lao động.

Ngoài ra, việc thực hiện chính sách BHXH trên địa bàn còn bộc lộ một số hạn chế nhất định. Cụ thể, cấp ủy, chính quyền một số địa phương vẫn chưa thực sự quan tâm đến công tác BHXH, chưa tập trung chỉ đạo quyết liệt và chú trọng đến công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia BHXH. Công tác phối hợp liên ngành trong giám sát, kiểm tra, thanh tra, xử lý các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp vi phạm chính sách BHXH còn chưa đồng bộ, thống nhất. Việc thực hiện một số quy định mới còn bất cập. Tình trạng người lao động nhận BHXH một lần tăng nhanh, từ năm 2013 đến tháng 7 năm 2021 có 13.028 người đề nghị hưởng BHXH một lần.

Tập trung thực hiện tốt các mục tiêu lớn   

Thực tế trên đòi hỏi các cấp ủy đảng, chính quyền, ban ngành, đoàn thể cần tiếp tục có những quan điểm chỉ đạo, giải pháp cụ thể, phù hợp hơn nữa để chính sách BHXH thực sự trở thành công cụ quan trọng góp phần thực hiện hiệu quả chính sách an sinh xã hội tại địa phương.

Ảnh: Các đơn vị ký kết quy chế phối hợp trong công tác tuyên truyền, thực hiện chính sách BHXH, BHYT

Trên cơ sở các mục tiêu mà Nghị quyết 21-NQ/TW đặt ra, Tỉnh ủy Đắk Nông đã tiếp tục chỉ đạo các cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể chính trị - xã hội trên địa bàn đẩy mạnh thực hiện lộ trình BHYT toàn dân; xây dựng lộ trình cụ thể từng năm cho 2 mục tiêu về BHXH, BHTN.

Cùng với đó, công tác thông tin, truyền thông phải tiếp tục được đẩy mạnh, bởi đây là nhân tố quan trọng trong việc định hướng nhận thức, hình thành dư luận xã hội, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của chính sách BHXH. Theo đó, công tác tuyên truyền về chính sách BHXH cần đổi mới mạnh mẽ nhằm nâng cao hiệu quả, chất lượng theo tinh thần chỉ đạo của Nghị quyết số 21.

Công tác cải cách hành chính tiếp tục được đẩy mạnh, tạo thuận lợi cho người dân khi tham gia BHYT, BHXH. Việc tiếp nhận, giải quyết các chế độ BHXH, BHYT bảo đảm đầy đủ, kịp thời, đúng quy định. Ngoài ra, các hoạt động sơ kết, đánh giá, rút kinh nghiệm quá trình tổ chức thực hiện Nghị quyết sẽ được tiến hành định kỳ thường xuyên để qua đó kịp thời đề ra những mục tiêu, kế hoạch, lộ trình, giải pháp thực hiện có hiệu quả Nghị quyết trong từng thời điểm nhất định.

Tạo bước đột phá

Thực tế cho thấy, trước những khó khăn, thách thức đặt ra hiện nay, việc cải cách chính sách BHXH được đánh giá là giải pháp cần thiết, tạo bước đột phá trong việc đưa chính sách vào cuộc sống. Đây cũng là nội dung của Nghị quyết số 28-NQ/TW về cải cách chính sách BHXH được thông qua tại Hội nghị Trung ương 7 (khóa XII).

Trong đó, Nghị quyết số 28-NQ/TW đặc biệt quan tâm đến việc mở rộng diện bao phủ BHXH, khẳng định mục tiêu hướng tới BHXH toàn dân, phát triển hệ thống BHXH linh hoạt, đa dạng, đa tầng, hiện đại. Đặc biệt, để mở rộng diện bao phủ BHXH, Nghị quyết nêu rõ, cần tăng cường sự liên kết, hỗ trợ giữa các chính sách BHXH cũng như tính linh hoạt của các chính sách. Các quy định được xây dựng theo hướng mở, linh hoạt, hấp dẫn người dân tham gia BHXH nhiều hơn, để mọi người dân đều được bảo đảm an sinh ở mức tối thiểu trở lên.

Bên cạnh đó, việc nghiên cứu sửa đổi, hoàn thiện chính sách BHTN được chú trọng, không chỉ tập trung vào các giải pháp xử lý hậu quả thông qua chi trả trợ cấp thất nghiệp, đào tạo đáp ứng yêu cầu của công việc mới, giới thiệu việc làm, mà còn phải chú ý thỏa đáng đến các giải pháp phòng ngừa, giảm thiểu tình trạng thất nghiệp thông qua việc hỗ trợ doanh nghiệp duy trì sản xuất, kinh doanh, bảo đảm việc làm cho người lao động. Điều này sẽ góp phần giúp người lao động có việc làm bền vững hơn, tránh tình trạng như hiện nay khi không ít người lao động bị mất việc ở độ tuổi 35 – 40 và rất khó để tìm việc làm trở lại.

Nghị quyết số 28 cũng yêu cầu sửa đổi, nghiên cứu thiết kế các gói BHXH tự nguyện ngắn hạn linh hoạt để người lao động có nhiều sự lựa chọn tham gia và thụ hưởng; mở rộng các chế độ BHXH tự nguyện, tạo điều kiện chuyển đổi thuận lợi giữa BHXH tự nguyện và BHXH bắt buộc, hướng tới chính sách BHXH bắt buộc đối với toàn bộ người lao động có việc làm, có thu nhập và tiền lương khi có đủ điều kiện cần thiết.

Ngoài ra, việc hoàn thiện các chế tài xử lý vi phạm pháp luật về BHXH, nhất là đối với các hành vi trốn đóng, nợ đóng, trục lợi BHXH cũng được quan tâm theo hướng cơ quan quản lý nhà nước về BHXH và cơ quan quản lý Quỹ BHXH có thẩm quyền xử phạt các doanh nghiệp trốn đóng, nợ đóng, gian lận, trục lợi BHXH. Đồng thời, các doanh nghiệp và người lao động có quyền khiếu nại, hoặc khởi kiện cơ quan quản lý nhà nước và cơ quan quản lý Quỹ BHXH nếu phát hiện có sai phạm trong thực hiện chính sách BHXH.

Theo BHXH tỉnh Đắk Nông, những nội dung cải cách chính sách BHXH lần này sẽ là giải pháp quan trọng, tạo ra những đột phá, chuyển biến tích cực trong xã hội. Cũng như những quyết sách khác, để Nghị quyết số 28 đi vào cuộc sống, điều quan trọng nhất là sự quyết tâm chính trị cao, sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Trên cơ sở đó, Tỉnh ủy đã ban hành Chương trình hành động số 31-CTr/TU ngày 05/10/2012 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 652/KH-UBND ngày 06/12/2018 của UBND tỉnh về thực hiện Chương trình hành động số 31-CTr/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Đắk Nông.

Qua kết quả triển khai thời gian qua, công tác phát triển người tham gia BHXH, BHYT vẫn chưa đạt được chỉ tiêu đề ra tại Nghị quyết số 21 và Nghị quyết số 28. Với đơn vị tổ chức thực hiện, BHXH tỉnh Đắk Nông đã chủ động tham mưu, đề xuất với Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Đắk Nông huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết 21 cũng như pháp luật về BHXH, BHYT. Trên cơ sở đó, Ngày 14/4/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy tiếp tục ban hành chỉ thị số 06-CT/TU về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng đối với chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Đắk Nông giai đoạn 2021-2025; UBND tỉnh ban hành kế hoạch số 377/KH-UBND ngày 27/5/2021 về việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 06-CT/TU. Trên cơ sở đó, Huyện ủy, UBND các huyện, thành phố lần lượt ban hành các chương trình hành động thực hiện Chị thị số 06 và Kế hoạch số 377. Ngoài ra, UBND tỉnh còn kiện toàn và Ban hành quy chế hoạt động của Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Đắk Nông. Để từ đó, mỗi thành viên Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT đều có nhiệm vụ nhằm thực hiện tốt chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn.

Hi vọng rằng, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cấp ủy đảng chính quyền địa phương, trong thời gian tới, Đắk Nông sẽ phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu về BHXH, BHYT giao tại Nghị quyết số 21 và Nghị quyết số 28 để mỗi người dân được chăm sóc sức khỏe, được bảo đảm cuộc sống khi về già./.